czwartek, 30 czerwca 2016

Bahamy / Bahamy

Nauczyłam się czytać już dość dawno temu. Umiejętność tę ćwiczę zresztą regularnie do dziś ;). Jakież więc było moje zdziwienie, gdy przed 3 laty nie umiałam przeczytać pocztówki od szwagierki! Mieszkała wtedy za granicą (tzn. nie w Polsce i nie na Słowacji ;)) i wysyłała swojej córce chrzestnej kartki. Jako dobra mama miałam oczywiście za zadanie przeczytać je adresatowi, ale… tu następował zgrzyt. Bo nie mogłam rozszyfrować niektórych słówek, a przyczyną wcale nie było niestaranne pismo szwagierki. Wtedy jednak zrzucałam winę na swoją niedoskonałą znajomość języka słowackiego i dopiero dużo, dużo później odkryłam prawdziwą przyczynę mojego niepowodzenia.

Otóż… Słowacy piszą inaczej niż Polacy!!! I tu wcale nie chodzi o to, że mają inne litery (č, ť, ň, ô…), ale o to, że te, które mamy takie same, piszą w inny sposób. Być może tych z was, którzy mieszkają w jakichś innych krajach europejskich od lat, wcale to nie zaskakuje, bo spotkaliście się z tym już dawno. Dla mnie to było odkrycie. I do dziś zadziwiam nim znajomych Słowaków :). Tych inaczej pisanych liter wcale nie ma tak dużo (k, t, r…), ale jest jeszcze jeden haczyk. Słowacy wszystkie litery piszą bez odrywania ręki. Ja wiem, że i u nas poprawnie jest łączyć litery, ale jednak widać różnicę – wierzcie mi, nie łączymy ich aż-tak-bardzo. Niby to wszystko drobiazgi, ale urastają nagle do bardzo ważnych zagadnień, gdy znajduję w skrzynce na listy kolejną kopertę :).

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że Słowacy są większymi tradycjonalistami niż Polacy, jeśli chodzi o korzystanie z poczty. Nie, to nie znaczy, że nie posługują się skrzynkami mejlowymi ;). Po prostu gdy zbliżają się święta, nie tylko starsi, ale i młodsi  sięgają po długopisy i kartki. Hitem jest wysyłanie pocztówki zrobionej ze… zdjęcia rodzinnego. Sama już kilka takich dostałam. Bardzo możliwe, że w tym roku i nasza rodzina podda się tej słowackiej tradycji ;).

Zanim jednak nadejdzie zima i Boże Narodzenie, czeka nas lato. Liczę na to, że piękne. Bo wiecie, jedni jeżdżą na Bahamy, drudzy do... swej mamy ;). I już w niedzielę czeka nas kolejna podróż na polskie Wybrzeże. Jadę z wielkimi nadziejami i wielką tęsknotą. Dlaczego? Bo w tym naszym polsko-słowackim świecie, który niektórzy nawet bliscy mi ludzie postrzegają czasem jako idealny i zupełnie bezproblemowy, trudności jednak istnieją. A pobyt w domu rodzinnym pozwala na chwilę o nich zapomnieć. O tym, jak dobrze uczyć dzieci dwóch języków, jak uczyć ich różnych alfabetów i odmiennego pisania, jak przekazać im, że obydwie tradycje są ważne i równorzędne… Bo właśnie wychowanie i edukacja naszych dzieci w dwóch różnych kulturach stanowi dla mnie największe wyzwanie i jest zarazem jednym z największych moich lęków.

Tymczasem od niedzieli będzie polska plaża, polskie morze, polski słomkowy kapelusz, a pod nim skryta z polską książką ja – Polka. Potrzebne mi to. Ale tylko na małą chwileczkę.



Pisany alfabet słowacki made by M. :)


Čítať som sa naučila už dosť dávno. Tú schopnosť, koniec koncov, pravidelne trénujem dodnes ;) Aké veľké teda muselo byť moje prekvapenie, keď som pred tromi rokmi nedokázala prečítať pohľadnicu od švagrinej! Bývala vtedy v zahraničí (teda, ani v Poľsku, ani na Slovensku ;)) a posielala svojej krstnej dcérke pohľadnice. Mojou úlohou ako dobrej mamy bolo, samozrejme, prečítať pohľadnicu adresátovi, ale... bol v tom zádrhel. Nemohla som totiž rozšifrovať niektoré slová, a nebolo to kvôli lajdáckemu písmu švagrinej. Vtedy som však vzala vinu na seba a svoju nedokonalú znalosť slovenčiny, a až oveľa, oveľa neskôr som odhalila skutočnú príčinu môjho neúspechu.

Totiž... Slováci píšu inak ako Poliaci!!! A vôbec nejde o to, že majú iné písmenká (č, ť, ň, ô…), ale o to, že tie, ktoré máme spoločné, píšu inak. Možno to niektorých z vás, ktorí bývate už celé veky v iných európskych krajinách, vôbec neprekvapuje, pretože ste sa tým stretli už dávno. Pre mňa to bolo veľké odhalenie. A stále ním prekvapujem známych zo Slovenska :). Tie písmená, ktoré sa píšu inak, nie sú vôbec veľmi početné (k, t, r...), ale má to ešte jeden háčik. Slováci píšu všetky písmená bez dvíhania ruky. Viem, že aj u nás je správne spájať písmená, ale aj tak je rozdiel viditeľný – uverte, nespájame ich až tak poriadne. Zdá sa, že sú to len detaily, ale stávajú sa z nich dôležité otázky v momente, keď nachádzam v poštovej schránke ďalšiu obálku :).

Na tomto mieste treba uviesť, že Slováci sú väčšmi tradiční od Poliakov, pokiaľ ide o využívanie pošty. Nie, neznamená to, že nepoužívajú elektronickú poštu ;). Skrátka, keď sa blížia sviatky, nielen starší, ale aj mladí siahajú po perá a pohľadnice. Hitom je posielanie pohľadníc vyrobených z... rodinnej fotky. Sama som ich už niekoľko dostala. Je dosť možné, že v tomto roku sa aj naša rodina poddá slovenskej tradícii ;).

Kým však príde zima a s ňou Vianoce, čaká nás leto. Rátam s tým, že bude krásne. Lebo viete, jedni chodia na Bahamy, druhí sú u svojej mamy ;). A už v nedeľu nás čaká ďalšia cesta nad poľské more. Idem s veľkými nádejami aj veľkou clivotou. Prečo? Lebo v tom našom poľsko-slovenskom svete, ktorý aj veľmi blízki ľudia niekedy považujú za ideálny a úplne bezproblémový, predsa len existujú ťažkosti. A pobyt u rodičov umožňuje na chvíľu na ne zabudnúť. Na to, ako dobre učiť deti oba jazyky, ako ich učiť rôzne abecedy a rôzne písanie znakov, ako im odovzdať to, že obe tradície sú rovnako dôležité... Lebo práve výchova a vzdelávanie našich detí v dvoch rôznych kultúrach je pre mňa najväčšou výzvou a tiež jednou z mojich najväčších obáv.

Avšak od nedele bude poľská pláž, poľské more, poľský slamený klobúk a pod ním skrytá s poľskou knižkou ja – Poľka. Potrebujem to. Ale len na malú chvíľku.